11 Ramón Cabanillas

Ramón Cabanillas (Fefiñáns, 1876 -  Cambados,1959) Premio día das letras galegas 1976, era o poeta da causa agrarista nos principios do século XX, que na súa liña combativa animaba ao combate en poemas coma  A Basilio Álvarez  (en No desterro, 1913),  Acción Galega  e  Lume no pazo ( en Vento mareiro, 1915), mais tamén era poeta costumista, que coñecía ben os mariñeiros e as tavernas do mar.  Escribiu O mariscal, a súa obra teatral máis importante que  fala da loita dos galegos contra a nobreza castelá. Coma Pondal, Cabanillas avanzou as ideas do celtismo galego e en  Na noite estrelecida (1922), o primeiro poema épico escrito en galego, versa a historia do Rei Arturo.  Foi integrante nas Irmandades da  fala, un grupo fundado en 1916 para defender a lingua galega.  Pasou anos  en Cuba e   tamén canta a morriña do emigrante nas súas poesías. O seguinte texto vén de  Cabanillias, Obra completa  ed. Galicia, Buenos Aires 1959, p 153

Leste duro                                                                        O patrón unha man aferrollada
      Mar bravo.                                                                 na cana do temón, outra na escota,
Curiscadas da choiva.                                                       leva os ollos chantados  
      A noite vai rubindo                                                       nos cons ergueitos da afastada costa.
      cabaleira na sombra.                                                         Ferve o mar, brua o vento..
      As fortes ás tendidas,                                                       ¡Pobre da dorna!
inquedadas, sen rumbo, silenciosas,                               Un refacho asubiante
      levadas polo vento                                                   abate a verga e    tronza o palo, as cordas
      déixanse ir as gaivotas.                                             estalan, e   un instante ábrese a vela
Salseada e   batida das escumas,                                     e    cae o plan no mar..
de lombo a lombo das inchadas ondas,                                  Galgan as ondas
a vela a catro rizos, bolinando,                                      ouveando roucas, como cans famentos
coa quilla ao descuberto, vai a dorna!                            en asalto dos cons...
A dorniña polbeira                                                                 ¡Pobre da dorna!
durmirá  mar afora...